Αποδοχή, Αγάπη, Αγκαλιά. Είναι κάποιες από τις προσφορές μιας εργαζόμενης μητέρας προς τους άστεγους και γενικά τους μη προνομιούχους της χώρας μας. Οι άστεγοι τη λατρεύουν και όχι άδικα, καθώς προσφέρει κινητή ντουζιέρα και καθαρά ρούχα, διασχίζοντας όλη την Αθήνα μ’ ένα βανάκι και προσφέροντας το δικαίωμα πρόσβασης στην υγιεινή στους άπορους. Ασχολείται ενεργά με τον εθελοντισμό σε διάφορες ομάδες ευάλωτων συνανθρώπων μας και νιώθει ευλογημένη.

Σημειώνεται ότι τo Immortaliting είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός με επίκεντρο τον άνθρωπο και αντικείμενο δράσης τα ρούχα. Πρεσβεύει το δικαίωμα πρόσβασης όλων των ανθρώπων, στην υγιεινή και στα καθαρά ρούχα, ακόμα και αν δεν διαθέτουν τα χρήματα για να τα αποκτήσουν. Έχει ως στόχο να αλλάξει τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε την παροχή βοήθειας σε αδύναμους κοινωνικά ανθρώπους, δίνοντας υπεράξια στο μεταχειρισμένο ρούχο και αντιμετωπίζοντας τον ωφελούμενο με απόλυτη ισότητα και σεβασμό. Παράλληλα ενισχύει την ηθική μόδα, την κυκλική οικονομία και τον εθελοντισμό. Στοχεύει να είναι μέρος της λύσης και οι δράσεις της, να έχουν θετικό αντίκτυπο τόσο στην κοινωνία, όσο και στην πρακτική υλοποίηση των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης, όπως ορίζονται από τον ΟΗΕ.

Η έμπνευση

Η αλλαγή που θέλουμε να δούμε, ξεκίνα από μέσα μας. Το 2019 στην κορύφωση της πανδημίας του Covid, η Βίκυ Αράλη είχε την ευκαιρία να παρατηρήσει και να χαρτογραφήσει αστέγους στην  Αθήνα και στον Πειραιά, έχοντας επαφή μαζί τους με διανομή ρούχων και φαγητών. Μέσα από τις τακτικές επισκέψεις τους γνώρισε και σταδιακά άρχισε να ανακαλύπτει μέρος της συνθήκης που ονομάζουμε αστεγία.

Ως εργαζόμενη σε πολυεθνική, και θέλοντας να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης τους, τους πήγαινε απορρυπαντικά, αφού φορούσαν βρώμικα ρούχα, είδη προσωπικής φροντίδας και είχαν να κάνουν μπάνιο από 1 έως 3 μήνες, ενώ άλλες φορές τους μοίραζε τρόφιμα παρόλο που δεν είχαν λευκές οικιακές συσκευές, ούτε για να μαγειρέψουν, ούτε για να τα διατηρήσουνε.

«Όσο και να ήθελα να βοηθήσω δεν είχα το βίωμα. Δεν ήμουν στα παπούτσια των αναγκών τους. Με ταπεινότητα και σεβασμό, έως και συμπάθεια θα έλεγα, αρνιόντουσαν τα πράγματα που τους πήγαινα, γιατί τους ήταν παντελώς άχρηστα. Έτσι σκέφτηκα να κάνω μια 5νθημερη εικονική αστεγία και κατέβηκα στον δρόμο, μόνο με το κινητό για voice recording και για το στίγμα. Στις 4 μέρες, γύρισα σπίτι με κλάματα και άρχισα να ακούω τις σκέψεις που κατέγραψα. Εκεί έξω ήμουν αόρατη» εξιστόρησε η Βίκυ Αράλη.

Εκτεθειμένη σε κίνδυνο. Κοιμόταν κάποιες ώρες το πρωί στο τραμ γιατί φοβόταν και το βράδυ όλο περπατούσε, βρώμικη με βρώμικα ρούχα με τα ίδια εσώρουχα, μακριά από τα αγαπημένα της πρόσωπα, χωρίς λεφτά, χωρίς επικοινωνία, κάθε μέρα λιγότερο ορατή. Κατάλαβε έντονα και «στο πετσί της», πως για όσους ζουν στους δρόμους είναι ασύλληπτο προνόμιο η πρόσβαση on demand, στην υγιεινή και στα καθαρά και χρήσιμα ρούχα. Έτσι ίδρυσε το Immortaliting, αξιοποιώντας τα ρούχα που συγκέντρωσε από τότε σε 85 δράσεις με πάνω από 3.200 ωφελούμενους. Τέσσερις τόνοι ρούχων συγκεντρώθηκαν, ενώ διατέθηκαν και άλλοι 11 τόνοι που ανακυκλώθηκαν και δημιουργήθηκε μία θέση εργασίας για ένα νέο άνθρωπο από ομάδα επανένταξης.

Το project METAMORRHOSIS είναι η πρώτη κινητή μονάδα από τον μη κερδοσκοπικό Immortaliting, με την πεποίθηση πως όλοι οι άνθρωποι αξίζουν να αντιμετωπίζονται με αξιοπρέπεια. Για τους άστεγους, η πρόσβαση σε ζεστό ντους είναι το πρώτο βήμα για την ανάκτηση της αξιοπρέπειας και την καταπολέμηση του φαύλου κύκλου της έλλειψης στέγης. Ένα ντους μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να νιώσουν ξανά όμορφα με τον εαυτό τους, μπορεί να αποκαταστήσει την αξιοπρέπεια, να ανανεώσει την αυτοπεποίθηση τους και να τους  ενδυναμώσει. Ένα εικονικό shopping θα τους κάνει να ανακτήσουν την εικόνα τους πριν την αστεγία, να νιώσουν θετικά μέσα στο εγώ τους και σταδιακά να εμπιστευτούν την κοινωνική πρόνοια και να αναζητήσουν τις υπηρεσίες και την φροντίδα που τους παρέχεται.

«Πιστεύω στη δύναμη της επανένταξης μέσα από ανθρωπιστικές διαδικασίες σε συνεργασίες με κοινωνικούς φορείς και τη συνεισφορά του ιδιωτικού τομέα. Όραμά μου είναι να επεκτείνω τον στόλο μας και σε άλλες πόλεις. Να ενισχύσουμε την εθελοντική δράση των πολιτών άμεσα η έμμεσα. Να δώσουμε δουλειά σε ανθρώπους από ομάδες επανένταξης. Να γίνουμε η αλλαγή που θέλουμε να δούμε» πρόσθεσε η ίδια.

Αξίζει να σημειωθεί πως, όπως λέει, «η υλοποίηση είναι αποκλειστικά με ίδια κεφάλαια, από μια εργαζόμενη μαμά με μοναδικό εισόδημα ένα μισθό, με πολύ δουλειά, πίστη, επιμονή και ψυχική ανθεκτικότητα στις αντιξοότητες. Οι επιδοτήσεις ήρθαν μετά, από το Ίδρυμα Μποδοσάκη, που μας συμπεριέλαβε στα ΣΗΜΕΙΑ  ΣΤΗΡΙΞΗΣ στον 5ο κύκλο, και από τον Δεσμό που χρηματοδότησε τον ετήσιο μισθό του φροντιστή της μονάδας».

Η διαδικασία

Η κινητή μονάδα λειτουργεί ένα χρόνο, έχει πλήρη αυτονομία και ουσιαστικά είναι στη διάθεση του κάθε ωφελούμενου για 20 λεπτά αποκλειστικής χρήσης.

Ο ωφελούμενος επιλέγει μόνος του τα ρούχα, καθαρά και σιδερωμένα έτοιμα για χρήση, από την γκαρνταρόμπα με βάση τα δικά του κριτήρια και με γνώμονα να του αρέσουν, ώστε να νιώσει όμορφα μέσα σε αυτά. Τα ρούχα εξασφαλίζονται από εθελοντές που τους τα διαθέτουν και ανανεώνονται σε εβδομαδιαία βάση. Έπειτα ο ωφελούμενος κάνει χρήση της ντουζιέρας, με είδη προσωπικής φροντίδας  και αναλώσιμα που του διατίθενται, φοράει τα ρούχα που διάλεξε και αποχωρεί. Η μονάδα αερίζεται με ειδικό εξαερισμό, και καθαρίζεται η καμπίνα της ντουζιέρας ώστε να είναι έτοιμη για την επόμενη χρήση. Έχει δώσει ως σήμερα 1,7 τόνους ρούχων σε πάνω από 370 ωφελούμενους.

Η μονάδα είναι συγκεκριμένες μέρες και ώρες σε συγκεκριμένα σημεία, μετά από συνεννόηση με τους εκάστοτε δήμους, για ενημέρωση των συνανθρώπων μας που βιώνουν συνθήκες αστεγίας ή κατοικούν σε με επισφαλείς κατοικίες, καθώς και για την έκδοση ειδικών αδειών στάθμευσης. Η πειραματική της λειτουργία ξεκίνησε στο Δήμο Παλαιού Φαλήρου, με την σύμφωνη γνώμη του δημάρχου κ. Φωστηρόπουλου και του αντιδημάρχου Κοινωνικής Προνοίας και Υγείας,  κ. Αρκουμάνη και ήταν και ο πρώτος Δήμος πανελλαδικά που τους εμπιστεύτηκε.

Επιπλέον, η κινητή μονάδα παρέχει τις υπηρεσίες της, κατόπιν κάλυψης εκτάκτων αναγκών και εμβόλιμα.  Τον Σεπτέμβριο, η μονάδα επισκέφτηκε τη Θεσσαλία για να καλύψει πλημμυροπαθείς. Σε ένα οδοιπορικό τριών ημερών, επισκέφθηκε τον Παλαμά και το Φανάρι, μοίρασε 289 πακέτα προσωπικής φροντίδας από σπίτι σε σπίτι. Παρείχε τις υπηρεσίες της κινητής ντουζιέρας σε 35 ηλικιωμένους που είχαν στον νου τους την επιστροφή σε σπίτια που πνίγηκαν στην λάσπη αλλά ήταν το βιος τους και η ιστορία τους, η ζωή τους όλη.

Σύμφωνα με την ίδια «Είναι επιτακτική η ανάγκη για επέκταση της υπηρεσίας και σε άλλες πόλεις της Ελλάδος, ώστε να παρέχουμε και εκεί την άμεση πρόσβαση σε ζεστό νερό και καθαρά χρήσιμα ρούχα on demand, καλύπτοντας και συνάνθρωπους μας που βιώνουν  συνθήκες αστεγίας από φυσικές καταστροφές. Ακόμα κατόπιν αιτήματος Δήμων, διαθέτουμε την μονάδα για την παροχή υπηρεσιών με συνοδεία κοινωνικών λειτουργών και φροντιστών σε ηλικιωμένους που χρήζουν υγιεινής, πριν την μεταφορά τους με ασθενοφόρο σε κάποιο νοσοκομείο».

«Υπάρχουν σχέδια για το μέλλον, αλλά εκείνο που προέχει είναι η βιωσιμότητα του υπάρχοντος project. Μια ιδέα που υλοποιήθηκε από ιδία κεφάλαια, χρειάζεται κεφάλαιο για να συνεχιστεί και να αυξάνει ολοένα τον κοινωνικό της αντίκτυπο. Άλλωστε η εύρεση πόρων για ένα μη κερδοσκοπικό οργανισμό, είναι ένα κεφάλαιο από μόνο του,  το οποίο χρήζει διαρκή σχεδιασμό και ταυτόχρονα καλές συνεργίες με τους φορείς της κοινωνία των πολιτών, με τον ιδιωτικό και δημόσιο φορέα», ανέφερε η ιδρύτρια της ΜΚΟ.

Ο εθελοντισμός είναι αξία και σίγουρα, επεσήμανε η ίδια, «η κοινωνία μας θα ήταν καλύτερη αν διδάσκονταν στα σχολεία στη βάση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Στην Ιαπωνία ένα παιδί για να αποφοιτήσει από το δημοτικό πρέπει να φυτέψει 12 δέντρα. Εδώ μας αρκεί να παίξουμε μπουγέλο, να πετάξουμε τα βιβλία, χωρίς καν να νοιαστούμε για την επανάχρηση των και όλα καλά. Με αυτό το παιδικό παράδειγμα θέλω να υπογραμμίσω, πως είναι καιρός να δούμε καλές πρακτικές και να τις εφαρμόσουμε, αφού εμείς έχουμε κάτι μοναδικό ως Έλληνες και δεν είναι άλλο από το φιλότιμο».

Ο εθελοντισμός δεν σταματά στους άστεγους

Η ΜΚΟ ασχολείται  με ευπαθείς κοινωνικές ομάδες και παρέχει υπηρεσίες κατόπιν αιτημάτων. Έχει δημιουργήσει και ανανεώνει μια ντουλάπα δύναμης στη δομή φιλοξενίας και υποστήριξης γυναικών που έχουν υποστεί κακοποίηση στον Σύνδεσμο Μελών Γυναικείων Σωματείων Union of Women Association στο Ηράκλειο Κρήτης, όπου κάθε ωφελούμενη μπορεί να επιλεγεί ότι ρούχα θέλει αποχωρώντας  από το πρόγραμμα, για  να υποστηρίξει και να ενδυναμώσει την νέα της ταυτότητα.

Μελέτες έχουν δείξει ότι άνθρωποι που φεύγουν από ένα πρόγραμμα φιλοξενίας σε  δομή, ενισχύουν τον  νέο τους εαυτό, αφήνοντας τα παλιά τους ρούχα πίσω. Η ΜΚΟ είναι εκεί για να καλύψει αυτή την ανάγκη.

Έχει συνεργασία με το Κέντρο Μεταναστών στην Μαλακάσα. Έχει «υιοθετήσει» οικογένειες και τους παρέχει ρούχα, 4 φορές τον χρόνο. Ακόμα κάνει συνδυασμό προσφορών με ανάγκες, με αντικείμενα που εξασφαλίζει από εθελοντές που θέλουν να χαρίσουν πράγματα λόγω μετακόμισης ή απώλειας συγγενικού του προσώπου. Καλύπτει ανάγκες συνανθρώπων μας και δίνει δεύτερη ζωή στα αντικείμενα. Υποστηρίζει συνεργασίες με άλλους φορείς και κάνει δράσεις από κοινού, όπως το The Love Van και το Fabric Republic.

Ο εθελοντισμός στην Ελλάδα

Ο εθελοντισμός στη χώρα μας δεν έχει αναπτυχθεί ιδιαίτερα και τον συναντάμε υπό συνθήκες και εποχικότητα. Όπως τόνισε η Βίκυ Αράλη «Κάθε καλοκαίρι καθαρίζουμε την ακτή, ενώ έχουμε θάλασσες 365 μέρες τον χρόνο και κάθε Χριστούγεννα, συνδράμουμε με ένα ποσό σε ένα γεύμα αγάπης, ενώ έχουμε συνανθρώπους μας που ζουν κάτω από τα όριο της φτώχιας, αλλά δεν τους πηγαίνουμε ένα πιάτο φαγητό. Ο εθελοντισμός είναι αξία και θέλει αλήθεια, σεβασμό και συνέπεια. Οι εθελοντικές ομάδες υπάρχουν, αλλά πολλές φορές οι δράσεις που απαιτούνται είναι κοστοβόρες με αποτέλεσμα να μην είναι στον ζητούμενο χρόνο. Όταν είναι χειμώνας και έχει γίνει ένας σεισμός, δεν ωφελεί να κάνουμε δράση, να μαζεύουμε κουβέρτες και να προσφέρονται 2 μήνες μετά. Ο συντονισμός,  λείπει και το συναντάμε σε κάθε μεγάλη ανάγκη».

Χρειάζονται οργανωμένα βήματα για τον εθελοντισμό. «Αλλαγή κουλτούρας, ώστε να μπει το εμείς πάνω από το εγώ. Το “ωχ  αδερφέ, εγώ θα σώσω τον κόσμο” μας έφερε σήμερα σε ένα πλανήτη που ασφυκτικά μας ανέχεται. Πρόθεση να αλλάξουμε τον κόσμο μας με πράξεις και όχι με λόγια. Αλλαγή πεποίθησης του δημοσίου χώρου VS ιδιωτικού. Στο πάρκο που παίζουν τα παιδιά μας, θα πετάξουμε κάτω ότι βαριόμαστε να πάμε στο καλαθάκι στα 2 μέτρα, ενώ στο σπίτι μας θα το πάμε στον κάδο. Ένα κέντρο συντονισμού, που θα λειτουργεί άρτια σε κάθε ανάγκη και σε κάθε έκτακτη περίσταση. Κίνητρα επιβράβευσης του εθελοντισμού και της υιοθέτησης καλών πρακτικών,  από την εκάστοτε κυβέρνηση για την βιωσιμότητα όλων μας. Μαθήματα εθελοντισμού στην εκπαίδευση», ανέφερε η ίδια.

Τα οφέλη της προσφοράς

Τα οφέλη του εθελοντισμού στην κοινωνία είναι πολλαπλά και άκρως σημαντικά για μια ισορροπημένη κοινωνική συνθήκη, χωρίς βία, κοινωνικές αντιξοότητες και παραβατικές συμπεριφορές. Αποτελεί το μέσο παρέμβασης των ενεργών πολιτών στην κοινωνία και ταυτόχρονα διευκολύνει την άσκηση ορισμένων κοινωνικών δικαιωμάτων προσφέροντας βήμα  στις αδύναμες κοινωνικές ομάδες. Καταδεικνύει κοινωνικές αδικίες και προβλήματα και αποτελεί μοχλό πίεσης. Συμβάλει στη διάχυση πληροφοριών, παροχή πληροφόρησης και γνώσης, δημοσιοποίηση προβλημάτων και κινητοποίηση της κοινής γνώμης.

Με βεβαιότητα ο εθελοντισμός δεν μπορεί  να επιλύσει τα πολυσύνθετα προβλήματα των σύγχρονων κοινωνιών. Αποτελεί ένα βασικό μοχλό πίεσης προς τις κυβερνήσεις των κρατών, ώστε να αλλάξουν πολιτικές σε ζωτικά κοινωνικά θέματα και ταυτόχρονα για τους ευαισθητοποιημένους  πολίτες είναι ένας ενεργός τρόπος παρέμβασης στο κοινωνικό γίγνεσθαι.

«Για εμένα προσωπικά, είναι το οξυγόνο μου. Είναι ο τρόπος που θα ήθελα να μου φερθούν. Το ρούχο που θα ήθελα να λάβω, η αγκαλιά  που θα ήθελα να με κλείσουν μέσα της αν ήμουν εγώ εκείνοι. Δεν εξετάζω το γιατί βρίσκονται εκεί, αλλά το πως θα τους κάνω πιο έτοιμους να δεχτούν τη βοήθεια που τους παρέχεται από τις κοινωνικές δομές. Το αμάξι μου πάντα έχει help kits on the go, με πράγματα που μπορεί να φανούν χρήσιμα ανάλογα με την εποχή, μακό και ισοτονικά  για το καλοκαίρι, μπουφάν πουλόβερ ή ακόμα και τρόφιμα έτοιμα για κατανάλωση τον χειμώνα. 

Όσον αφορά την προσφορά, σε ατομικό επίπεδο και πέρα των προγραμματισμένων δράσεων με την μονάδα, η εικόνα ενός αστέγου ακόμα και σε ένα ταξίδι, είναι ικανή να αλλάξει το πρόγραμμα μου και τα παρέχω ένα πιάτο φαγητό η ότι άλλο μπορώ και δύναμαι στη δεδομένη στιγμή, ένα ζεστό πουλόβερ από κατάστημα second hand, η ένα αδιάβροχο από το πρώτο σουπερμάρκετ» συμπλήρωσε.

Τον Δεκέμβριο  πήγε με τον γιο της στο Βουκουρέστι και έκανε μια αυτοσχέδια δράση  παρέχοντας γεύμα σε 15 συνανθρώπους μας σε αστεγία προπαραμονή Πρωτοχρονιάς. Τα Χριστούγεννα πήγε σε δράση του ΚΥΑΔΑ και του Δήμου Αθηναίων, στο γεύμα αγάπης και  σέρβιρε τους ωφελούμενους, με τρόπο που θα ήθελε να τη σερβίρουν αν καθόταν η ίδια σε εκείνα τα τραπέζια.

«Μέσα από την προσφορά γίνομαι καλύτερος άνθρωπος. Και μέσα από εμένα, άλλοι άνθρωποι πιστεύουν και πάλι στον εαυτό τους. Όσοι βιώνουν συνθήκες αστεγίας, είναι άνθρωποι που αγωνίζονται και ζουν μέρα με τη μέρα κάτω από την σκιά της προηγούμενης ταυτότητας τους, αναπολούν, χάνονται, κλαίνε, μαλώνουν, αγανακτούν, φιλιώνουν αλλά στο τέλος κουρνιάζουνε σε μια γωνία ή σε ένα παγκάκι, τόσο χώρο καταλαμβάνουν.

Και εκείνοι, όπως και εμείς θα προτιμούσαν να έχουν μια δουλειά, ένα σπίτι, ένα αυτοκίνητο, ίσως μια οικογένεια ή ένα κατοικίδιο και λίγα χρήματα στην τσέπη τους. Οι περισσότεροι, δεν επέλεξαν να είναι άστεγοι, δεν επέλεξαν να ζουν στους δρόμους φορώντας τα ίδια ρούχα για εβδομάδες, ακόμη και μήνες, για να μην μπορούν να κάνουν ένα μπάνιο και να αισθανθούν το άγγιγμα των φρεσκοπλυμένων ρούχων στο δέρμα τους, να μην έχουν κατανόηση, κοινωνική ζωή και εξέλιξη. 

Ακόμα και ένας βασιλιάς  θέλει Αποδοχή, Αγάπη, Αγκαλιά. Νιώθω ευλογημένος άνθρωπος που μπορώ να τους τα μοιράζω και θα το κάνω όσο κρατάει το ταξίδι μου στη γη» κατέληξε η Βίκυ Αράλη.