Ανακύκλωση θα πει κάποιος… Όχι, Κυκλική Οικονομία, λένε οι σύγχρονοι οικονομολόγοι! Ανακυκλώνω σημαίνει ότι βλέπω τα πράγματα σαν μελλοντικά σκουπίδια και όχι σαν μια ευκαιρία για να δημιουργήσω αξία.
ΑΠΟ ΤΗ ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΣΤΗΝ ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Αυτό που πραγματικά όλοι μας ζητάμε είναι υψηλό βιοτικό επίπεδο και συνάμα χαμηλό ανθρακικό αποτύπωμα (δηλαδή λιγότερή ρύπανση). Με τα σημερινά δεδομένα και με το πώς είναι δομημένη η οικονομία μας η οποία στηρίζεται πλήρως σε ένα γραμμικό μοντέλο ανάπτυξης. Δηλαδή: Παίρνω, Φτιάχνω, Χρησιμοποιώ και Απορρίπτω. Είναι σίγουρο ότι το υψηλό βιοτικό επίπεδο που ζητάμε δεν συμβαδίζει με την προστασία του πλανήτη και του περιβάλλοντος. Εξαντλούμε τους φυσικούς πόρους της γης και σπαταλάμε χρήσιμα υλικά.
ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΜΑΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
Πολύτιμα υλικά χρησιμοποιούνται για την παραγωγή τροφίμων, την κατασκευή υποδομών και κατοικιών, την παραγωγή καταναλωτικών αγαθών ή την παροχή ενέργειας. Όταν τα προϊόντα αυτά καταναλωθούν ή δεν είναι πλέον απαραίτητα, τότε απορρίπτονται. Ωστόσο, η αύξηση του πληθυσμού αλλά και του πλούτου καθιστά τη ζήτηση για σπάνιες πρώτες ύλες µμεγαλύτερη από ποτέ. Οδηγώντας σε υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Τα μέταλλα και τα µμεταλλεύματα, τα ορυκτά καύσιμα, οι ζωοτροφές και τα τρόφιμα, αλλά και το καθαρό νερό και τα γόνιμα εδάφη… εξαφανίζονται.
Πλέον, θα πρέπει να αρχίσουμε να βλέπουμε τα πάντα γύρω μας σαν μια ευκαιρία για τη δημιουργία αξίας, όχι στο τέλος του κύκλου της ζωής τους αλλά σε κάθε φάση της χρήσης του κάθε προϊόντος.
Η κυκλική οικονομία αποτελεί μετεξέλιξη της ανακύκλωσης. Αφορά τη μετάβαση από ένα μοντέλο «παραγωγής, κατανάλωσης, απόρριψης» σε ένα κυκλικό μοντέλο όπου οι πόροι των προϊόντων μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν λίγο πριν από το τέλος της ζωής τους.
ΤΟ ΚΥΚΛΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΜΙΜΕΙΤΑΙ ΤΗ ΖΩΗ
Μια βιομιμητική προσέγγιση, μία σχολή σκέψης που έχει τη φύση ως παράδειγμα και θεωρεί ότι τα συστήματά μας θα έπρεπε να λειτουργούν όπως οι οργανισμοί, επεξεργαζόμενα τα συστατικά που μπορούν να επιστρέψουν πίσω στον κύκλο. Αυτό είναι το κυκλικό μοντέλο.
ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΥΤΟ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΣΕ ΠΕΝΤΕ ΑΡΧΕΣ:
- Εξάλειψη των αποβλήτων. Βιολογικά και τεχνικά μέρη κάθε προϊόντος θα πρέπει να είναι σχεδιασμένα για αποσυναρμολόγηση και επαναπροσδιορισμό της χρήσης τους. Τα βιολογικά μέρη είναι μη τοξικά και μπορούν απλά να κομποστοποιηθούν. Τεχνικά, πολυμερή, κράματα και άλλα τεχνητά υλικά, πρέπει να είναι σχεδιασμένα για να χρησιμοποιηθούν ξανά με τη μικρότερη δυνατή ενέργεια.
- Η ποικιλομορφία είναι δύναμη. Τα πολυποίκιλα συστήματα με πολλές συνδέσεις και κλίμακες είναι πιο ανθεκτικά απέναντι σε εξωτερικά πλήγματα, σε αντίθεση με τα συστήματα που είναι φτιαγμένα με βάση την αποδοτικότητα.
- Η ενέργεια πρέπει να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές.
- Οι τιμές πρέπει να αντανακλούν το πραγματικό κόστος.
- Το κλειδί είναι να σκεφτόμαστε με όρους συστήματος, να καταλαβαίνουμε πώς τα πράγματα επηρεάζουν το ένα το άλλο συνολικά.
Κάθε χρόνο στην ΕΕ, χρησιμοποιούνται σχεδόν 15 τόνοι υλικών ανά άτομο. Ενώ, κάθε πολίτης της ΕΕ παράγει, κατά μέσο όρο, πάνω από 4,5 τόνους αποβλήτων ετησίως. Εκ των οποίων πάνω από τοσό καταλήγει σε ΧΥΤΑ. Αντίθετα, σύμφωνα μάλιστα με μια πρόσφατη έρευνα (www.thecirculareconomy.org) υπολογίζεται ότι με την κυκλική οικονομία η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να εξοικονομήσει από 340 έως και 630 δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο σε υλικές δαπάνες, περίπου δηλαδή το 3% του ΑΕΠ της Ευρώπης.
ΠΗΓΗ : Ecocity Forum 2018
ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΕΛΛΑΔΑ
Η κυκλική οικονομία εντάχθηκε πρόσφατα στο ελληνικό λεξιλόγιο –αν και έχει τις ρίζες της βαθιά στο παρελθόν– ως μια απάντηση του μέλλοντος, στα προβλήματα που έφερε η οικονομική ύφεση. Όπως αναφέρει στο Fortune ο αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Γιάννης Τσιρώνης, ακόμη και μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στην Ελλάδα, η οικονομία ήταν κυκλική. «Οι πληθυσμοί στη χώρα μας ήταν κυρίως αγροτικοί. Αλλά και στη μεταποίηση προσπαθούσαν να αξιοποιήσουν τα πάντα» σημειώνει. Μεταπολεμικά, η έννοια της γραμμικής οικονομίας, άρχισε να κερδίζει έδαφος, στη λογική τού «εξορύσσω, παράγω, κατασκευάζω, απορρίπτω», με στόχο την υπερκατανάλωση και το γρήγορο κέρδος. Έτσι χάθηκαν τα «sur mesure» και ήρθαν τα «prêt-à-porter» σε ρούχα και παπούτσια. Οι τσαγκάρηδες και οι μοδίστρες εξαφανίστηκαν. Οι ηλεκτρικές συσκευές, άρχισαν να πετιούνται και να μην επιδιορθώνονται. Τα ελαστικά των αυτοκινήτων , οδηγούνταν στις χωματερές, ενώ θα μπορούσαν να αποτελέσουν πρώτη ύλη για μονώσεις, ασφαλτοστρώσεις, σόλες παπουτσιών κ.ά. Ο πλανήτης οδηγήθηκε σε αδιέξοδο, με την εξάντληση των φυσικών πόρων να απειλεί τη διεθνή οικονομία και να αποτελεί την πηγή περιβαλλοντικών κινδύνων, όπως η κλιματική αλλαγή, η ερημοποίηση, η αποψίλωση και η απώλεια της βιοποικιλότητας. Σύμφωνα με το σχέδιο έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την αποδοτικότητα των πόρων (2015), στην παγκόσμια παραγωγή και τη διαχείριση των αποβλήτων , χρησιμοποιούνται πόροι που αντιστοιχούν σε 1,5 πλανήτες σαν τη Γη, και αν συνεχιστούν οι ίδιες πολιτικές, το 2030 θα απαιτούνται δύο πλανήτες σαν τον δικό μας.
ΠΗΓΗ: FORTUNEGREECE.COM